این پژوهش به منظور بررسی اثرات جایگزینی کنجاله کنجد با کنجاله سویا بر عملکرد رشد، مصرف خوراک، قابلیت هضم مواد مغذی، میانگین و ترکیب لاشه در بره های نژاد زل-تاب در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با 5 تیمار شامل تیمار 1، 2، 3، 4 و 5 با صفر، 25، 50، 75 و 100 درصد جایگزینی کنجاله کنجد با کنجاله سویا با 4 تکرار به مدت 90 روز انجام شد. وزن کشی دام ها هر 15 روز، مصرف خوراک به طور روزانه و با جمع آوری کل مدفوع در روز 50 تا 55 آزمایش، قابلیت هضم ماده‌ی خشک و مواد مغذی نیز اندازه گیری شد. در پایان آزمایش دو تکرار از هر تیمار کشتار و لاشه‌های آن‌ها مورد ارزیابی قرار گرفتند. مقدار خوراک مصرفی روزانه، وزن و افزایش وزن روزانه، ضریب تبدیل خوراک، کل مدت زمان مصرف خوراک و نشخوار و فعالیت جویدن دام بین تیمارهای آزمایشی تفاوت معنی داری نداشتند. قابلیت هضم ظاهری ماده ی خشک، چربی خام و ماده آلی تفاوت معنی دار داشتند و تیمار 4 بیشترین قابلیت هضم ظاهری ماده خشک را داشت. با افزایش کنجاله کنجد نرخ عبور مواد جامد از شکمبه نسبت به تیمار 1 کاهش و در نتیجه زمان ماندگاری افزایش یافت. افزودن کنجاله کنجد در تیمار 5 نیتروژن آمونیاکی را به طور معنی داری افزایش داد. تیمارهای آزمایشی بر عمق سینه، وزن خون، وزن چربی کلیه و طول استخوان لگن لاشه معنی‌داری بودند. نتایج نشان داد که استفاده از جیره پایه و 75 درصد کنجاله کنجد جایگزین شده با کنجاله سویا به عنوان منبع پروتئینی بدون تأثیر معنی دار سبب بهبود قابلیت هضم، افزایش وزن روزانه، ضریب تبدیل و عملکرد پروار شد. به طور کلی می توان در جیره بره های پرواری کنجاله کنجد را بدون اثرات مضر بر فراسنجه های تولیدی و عملکرد پروار، در هر سطحی، جایگزین کنجاله سویا کرد. مقدمه کمبود مواد خوراکی و هم چنین تخصیص بیش از 75 درصد از هزینه‌های پرورشی دام در تغذیه آن، چالش‌هایی را در راستای تأمین پروتئین حیوانی مورد نیاز جامعه به وجود آورده است لذا برآورد صحیح ارزش تغذیه‌ای مواد خوراکی دامی به ویژه منابع جدید پروتئینی می‌تواند گام مهمی در تأمین احتیاجات دام و کاهش هزینه های پرورشی به‌شمار آید. مکمل‌های پروتئینی از دو منشأ حیوانی و گیاهی هستند و انتخاب آن‌ها تابعی از کیفیت و قیمت آن‌هاست. مکمل‌های با منشأ حیوانی به علت قیمت بالا و مسائل بهداشتی، به مقدار خیلی کم در جیره‌ی نشخوارکنندگان مورد استفاده قرار می گیرند.
)